1. Waarom enkel deze drie kustgemeenten?
Het initiatief van TWERES richt zich tegen de belasting op tweede verblijven of toeristische verblijfplaatsen in gemeenten waar geen aanvullende personenbelasting wordt geheven ten laste van de ingeschreven inwoners. In deze gemeenten worden eigenaars van tweede verblijven op discriminatoire wijze zeer zwaar belast. Arresten van het hof van beroep te Gent (betreffende Koksijde), waarin deze praktijk werd veroordeeld, hielden stand voor het Hof van Cassatie. De rechtspraak oordeelde dat uit de motieven die de betrokken gemeenten in hun fiscale gemeentereglementen aanhaalden, volgde dat het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel werd geschonden. Als gevolg daarvan hebben Koksijde en De Panne de formulering van die motieven in hun gemeentereglement aangepast. Betreffende Koksijde had het Hof van beroep aanvankelijk in een drietal arresten van eind 2023 geoordeeld dat de nieuwe formulering de belasting op tweede verblijven in die gemeente nu wel rechtvaardigde en er geen sprake meer was van een schending van het gelijkheidsbeginsel. In een arrest van 6 februari 2024 heeft het Hof dit standpunt echter gecorrigeerd en geoordeeld dat het belastingreglement van Koksijde onwettig is. Wat Knokke-Heist betreft, heeft het Hof van beroep te Gent in de loop van 2023 in verschillende arresten geoordeeld dat ook het huidige belastingreglement in strijd blijft met het gelijkheidsbeginsel.
TWERES beseft dat de belasting op tweede verblijven in andere kustgemeenten – bijv. in Oostende, Blankenberge of Nieuwpoort – eveneens zeer hoog oploopt. Om allerlei redenen van zuiver juridische aard die vooral te maken hebben met de manier waarop die gemeenten de belasting op tweede verblijven motiveren, is de kans op succes van gerechtelijke acties in de genoemde kustgemeenten veel lager.
2. Is de situatie in elk van die drie kustgemeenten identiek?
In De Panne, Koksijde en Knokke-Heist betalen de ingeschreven inwoners geen aanvullende personenbelasting. Dat is zeer ongewoon. Het volstaat om de tarieven van de aanvullende gemeentebelasting te bekijken die door de FOD Financiën worden gepubliceerd: https://financien.belgium.be/sites/default/files/downloads/111-tarieven-gemeentebelasting-2022.pdf . Het nultarief in de vier kustgemeenten gaat ook rechtstreeks in tegen de aanbeveling van de Vlaamse overheid, die schrijft: “Om geen verschuiving van de belastingdruk te creëren naar personen die niet in de bevolkingsregisters van de gemeente zijn ingeschreven en die er dus niet kiesgerechtigd zijn, is vereist dat het geheven tarief redelijk in verhouding staat tot de belastingen die de inwoners betalen (in de eerste plaats de aanvullende personenbelasting en de opcentiemen op de onroerende voorheffing)”.
Slechts in kustgemeenten, enkele gemeenten rond Antwerpen (Aartselaar, Beveren, Kapellen, Schilde, Wommelgem, Zwijndrecht), Schaarbeek en Zaventem liggen die tarieven rond – of uitzonderlijk zelfs onder – 5% van het belastbaar gezinsinkomen. In de meeste Belgische gemeenten betaalt een gezin gemiddeld rond 7%. In heel veel Belgische gemeenten ligt het tarief tussen 8% en 9% van het belastbaar inkomen. Een tarief van 0% is dus hoogst uitzonderlijk en dat is in de betrokken gemeenten enkel mogelijk door zeer hoge belastingen te heffen op tweede verblijven.
In Koksijde wordt sinds 2020 een “algemene gemeentebelasting” geheven voor wie in de gemeente zijn of haar hoofdverblijfplaats heeft. Voor het aanslagjaar 2024 bedraagt die belasting 181 euro voor een gezin (160 euro voor een alleenstaande). Aan de andere kant is de milieubelasting in Koksijde vanaf 2020 afgeschaft. De belasting op tweede verblijven bedraagt in 2024 al 1.264 euro (1.048 euro voor een studio). Met de invoering van de “algemene gemeentebelasting” van 181 euro per gezin voor vaste inwoners, hoopte de gemeente Koksijde het argument te pareren dat een belasting op tweede verblijven van 1264 euro in strijd zou zijn met het gelijkheidsbeginsel. Voor het Hof van beroep te Gent heeft de gemeente daarmee aanvankelijk succes behaald. In een arrest van 6 februari 2024 gaf het Hof de gemeente Koksijde echter uiteindelijk ongelijk. Volgens het Hof is het belastingreglement strijdig met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel.
In De Panne heeft de gemeenteraad op 19 december 2022 de belasting op “wooneenheden zonder domicilie” flink verhoogd tot 868 euro in 2023, 890 euro in 2024 en 912 euro in 2025. Anderzijds heeft de gemeenteraad van De Panne de belasting op toeristische verblijfplaatsen in recreatiezones vanaf 2022 drastisch verlaagd. Voor toeristische verblijfplaatsen met een maximale vloeroppervlakte van 45 m² bedraagt het nieuwe tarief 287,50 euro. Voor toeristische verblijfplaatsen met een vloeroppervlakte groter dan 45 m² wordt vanaf 1 januari 2022 het tarief 387,50 euro (in 2021 nog 865 euro). Het verlaagde tarief geldt enkel voor tweedeverblijvers in de vakantieparken gelegen in recreatiezones, nl. Duinhoek, Duinendaele en Walhofpark. De gemeente hoopt op die manier het aantal bezwaarprocedures tegen de gemeentebelasting te reduceren. De aanvullende personenbelasting voor vaste inwoners blijft op 0 procent. Over de wettelijkheid van het huidige gemeentereglement dat in De Panne in voege is vanaf het aanslagjaar 2020 (en gewijzigd werd in 2022) heeft het Hof van beroep zich nog niet uitgesproken. Op korte termijn worden daarover ook geen arresten verwacht.
In Middelkerke werd in december 2019 beslist om de aanvullende personenbelasting in de gemeente gefaseerd af te bouwen tegen 2024. Vanaf dan zou het nultarief gelden zoals in De Panne, Knokke-Heist en Koksijde. Tegelijk werd de belasting op tweede verblijven er verhoogd van 600 naar 800 euro per jaar. Eind 2021 besliste de gemeenteraad echter om de aanvullende personenbelasting toch niet tot nul af te bouwen maar te “bevriezen” op 3 procent. In enkele arresten die door het Hof van beroep begin oktober 2023 zijn geveld, werden eigenaars van tweede verblijven die bezwaarprocedures hadden gevoerd tegen hun aanslag van het jaar 2020, in het ongelijk gesteld. Het Hof oordeelde dat er in Middelkerke geen sprake is van een schending van het gelijkheidsbeginsel. TWERES adviseert haar leden daarom niet meer om in die gemeente nog een bezwaarprocedure te starten.
3. Waarom kunnen die gemeenten doorgaan met de onrechtmatige belasting?
Het loutere feit dat een rechterlijke uitspraak, zoals bijvoorbeeld in het geval van Knokke-Heist, de onwettigheid van de belasting vaststelt, belet de betrokken gemeenten niet om het jaar daarop nog steeds aanslagbiljetten voor diezelfde belasting te sturen naar eigenaars van tweede verblijven op hun grondgebied. Dat is eenvoudig te verklaren:
- De rechter kan een belastingreglement niet vernietigen. Hij kan het reglement enkel in een individuele procedure buiten toepassing verklaren. Hierdoor bestaan de reglementen nog steeds en kunnen ze als rechtsgrond blijven dienen voor het versturen van nieuwe aanslagbiljetten. Om de reglementen uit de rechtsorde te doen verdwijnen, had men binnen de zestig dagen na de bekendmaking een beroep tot nietigverklaring moeten instellen bij de Raad van State. Eigenaars van een tweede verblijf worden zich echter doorgaans maar bewust van het bestaan van de belasting op het ogenblik dat ze een aanslagbiljet ontvangen (en het al lang te laat is om zich tot de Raad van State te wenden tegen de belastingreglementen van de drie gemeenten vermits die in december 2019 werden uitgevaardigd).
- Slechts een minderheid van de eigenaars getroost zich de moeite om bezwaar in te dienen tegen de belasting en een advocaat aan te stellen om een fiscale procedure op te starten. De meerderheid betaalt, weliswaar met tegenzin, zonder zich te verzetten.
- De belasting vormt een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeenten. Elders op de TWERES website publiceren wij meer details daarover (zie onze blogberichten, rubriek “belastingen”).
4. Hoe hoog liggen de kansen op succesvolle betwisting?
Gezien de precedenten in de rechtspraak is de kans op een succesvolle betwisting van de belasting op tweede verblijven in de vermelde kustgemeenten vandaag zeker niet steeds gewaarborgd. Men moet er namelijk rekening mee houden dat de rechtspraak van het Hof van beroep waarin de gemeentebelasting op tweede verblijven in strijd werd geacht met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel, betrekking had op de gemeentelijke belastingreglementen die van 2015 tot 2019 van toepassing waren. Over de belastingreglementen die vanaf 2020 gelden, heeft het Hof van beroep zich tot op heden enkel over het reglement van Knokke-Heist en Koksijde uitgesproken. In een arrest van 2 mei 2023 heeft het Hof betreffende de gemeente Knokke-Heist ook het momenteel geldende gemeentereglement onwettig geoordeeld. Voorlopig zijn de kansen op succes van een bezwaarprocedure in die gemeente dus groot. Hetzelfde geldt ook voor Koksijde. Aanvankelijk oordeelde het Hof van beroep eind 2023 in het nadeel van de belastingplichtige maar corrigeerde dit standpunt in een arrest van 6 februari 2024 waarin de gemeentebelasting op tweede verblijven in Koksijde in strijd werd bevonden met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel.
De eigenaar die bezwaar wil aantekenen tegen de gemeentebelasting moet tijdig de nodige stappen zetten:
- Hij/zij moet binnen de drie maanden na ontvangst van het aanslagbiljet bezwaar indienen bij het college van burgemeester en schepenen;
- Hij/zij moet binnen de drie maanden na ontvangst van de beslissing van het college van burgemeester en schepenen beroep instellen bij de bevoegde rechtbank. Hij kan ook rechtstreeks bij de rechtbank beroep instellen tegen de belasting als de gemeente niet op het bezwaarschrift antwoordt binnen een termijn van zes maanden.
Zoals hierna wordt uitgelegd, kunnen deze beide stappen via het online loket van TWERES verricht worden. Lees voor verdere aanwijzingen verder in deze tekst.
5. Hoeveel kost een dergelijke procedure normaal?
Indien het bezwaarschrift bij het college van burgemeester en schepenen door de eigenaar zelf wordt ingediend, kost dat haar/hem, behalve wat tijd, niet meer dan een postzegel. Als hij/zij een zeker bewijsmiddel wil over de verzending van zijn bezwaarschrift, verstuurt hij het beter per aangetekende brief.
Aan de procedure bij de rechtbank zijn wel kosten verbonden:
- Er moet voor elk verzoekschrift, dus zowel in eerste aanleg als in hoger beroep, een bijdrage van 24 euro betaald worden aan het begrotingsfonds voor juridische tweedelijnsbijstand;
- De advocaat rekent kosten en ereloon aan voor zijn diensten. Sommige advocaten rekenen lage startkosten aan (150 euro excl. BTW of zelfs minder) maar behouden nadien, bij succes, een deel van de door de rechtbank toegekende rechtsplegingsvergoeding.
Als de rechtbank de belasting onwettig verklaart, wordt de gemeente (naast de terugbetaling van de belasting ook) veroordeeld tot de gerechtskosten. De gerechtskosten omvatten een forfaitaire bijdrage in de kosten voor juridische bijstand (de rechtsplegingsvergoeding). Indien de belastingplichtige de zaak wint, recupereert hij/zij dus altijd (minstens een deel van) de kosten. Aan de andere kant, indien de belastingplichtige de zaak verliest, betaalt hij/zij, naast de belasting zelf, de rechtsplegingsvergoeding aan de gemeente.
Het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding hangt af van de waarde van het geschil (het tarief van de belasting). De rechter kan het bedrag ook omwille van specifieke omstandigheden verhogen of verlagen. Bijvoorbeeld: voor een geschil over een belasting van 1.000 euro, bedraagt het basisbedrag van de rechtsplegingsvergoeding per aanleg momenteel 600 euro (maar de rechter kan dit aanpassen tot minimum 300 euro of maximum 1.500 euro). Meer details kan u hier lezen.
6. Wat stelt TWERES nu voor?
TWERES biedt aan eigenaars van tweede verblijven in De Panne, Knokke-Heist en Koksijde aan om, tegen een forfaitair bedrag – all-in – van 400,75 euro (incl. BTW), de volledige afwikkeling van de procedure op haar te nemen.
Dit bedrag dekt, naast de bijdrage van 20 EUR als administratiekost voor de tussenkomst van TWERES, de volledige procedure, vanaf indiening van het bezwaarschrift bij de gemeente tot en met de rechterlijke beslissing in hoger beroep.
De vereniging werkt daarvoor samen met een gereputeerde advocaat in fiscale zaken, Pieter Dewaele van het Kortrijkse kantoor DSD Advocaten. Meester Dewaele was reeds de advocaat van de tweedeverblijvers in de procedure die tot het zeer positieve arrest van het Hof van beroep van Gent van 24 december 2019 leidde. In dat arrest werd de belasting op tweede verblijven in De Panne strijdig bevonden met het gelijkheidsbeginsel.
In geval van succes krijgt de eigenaar die aan deze actie deelneemt het volgende terug:
- Integrale terugbetaling van de betwiste belasting indien die reeds betaald werd;
- Integrale terugbetaling van de bijdrage aan het waarborgfonds (24 of 48 euro naargelang het pleit in één of twee instanties wordt beslecht);
- Betaling van een deel van de toegekende rechtsplegingsvergoeding ten belope van maximaal 332,75 euro (dit bedrag kan evenwel lager zijn, afhankelijk van wat de rechter hierover beslist). Het resterend bedrag van de toegekende rechtsplegingsvergoeding, indien er een bedrag overblijft, wordt toegekend TWERES en de optredende advocaat, elk voor de helft.
Voor een inleg van 400,75 euro, de bijdrage om lid te worden van TWERES (10 euro) en wat geduld (vermits een procedure 3 à 5 jaar kan duren) recupereert een deelnemer aan deze actie dus bijna het volledige geïnvesteerde bedrag en – vooral – hoeft hij/zij de gemeentebelasting niet te betalen die, bijvoorbeeld in Koksijde, tegen 2025 al 1.289 euro zal bedragen.
TWERES kan uiteraard niet met zekerheid voorspellen of een bezwaarprocedure uiteindelijk succesvol afgesloten zal worden. Indien een deelnemer het proces verliest, zal hij/zij niet enkel de belasting moeten betalen maar ook veroordeeld worden tot het betalen van de gerechtskosten. Die kosten kunnen, bijvoorbeeld in het geval van Koksijde, oplopen tot ruim 600 euro per aanleg (dus ruim 1200 euro indien men zowel in eerste aanleg als in hoger beroep in het ongelijk wordt gesteld).
7. Wat moet u concreet doen om via TWERES een bezwaarprocedure te starten?
- U controleert of u lid bent van TWERES en, zo niet, regulariseert u uw lidmaatschap via deze website (de ledenbijdrage bedraagt voorlopig slechts 10 euro per jaar);
- U controleert of de termijn van drie maanden na ontvangst van het aanslagbiljet (zie “datum van verzending”) niet verstreken is:
- U vult het DEELNAMEFORMULIER in dat u hier op deze website vindt
- Na het invullen van het deelnameformulier wordt u ook gevraagd om de volgende documenten te uploaden (liefst in pdf):
- een gescande kopie van uw aanslagbiljet;
- een gescande kopie van uw identiteitskaart (voorkant en achterkant voor elke eigenaar; deze kopie wordt door ons enkel gevraagd voor doorgifte aan de griffie van de rechtbank bij inleiding gerechtelijke procedure);
- een gescande kopie van de eerste bladzijde(n) van de akte of andere titel waaruit blijkt dat u eigenaar bent van het tweede verblijf waarvoor de taks wordt betwist;
- desgevallend, een gescande kopie van uw bezwaarschrift indien u dat reeds hebt ingediend bij de gemeente;
- desgevallend, een gescande kopie van het antwoord van de gemeente waarmee het door uzelf ingediende bezwaarschrift wordt verworpen (dus NIET het bericht van ontvangst van uw bezwaarschrift);
- U wacht op de e-mail met bevestiging van TWERES dat u in aanmerking komt om aan de procedure deel te nemen (nodig om te controleren of het dossier volledig is en of de termijn voor betwisting niet is verstreken);
- Pas na ontvangst van de bevestiging en van de uitnodiging tot betaling, stort u het bedrag van 400,75 euro op rekening IBAN: BE05 7360 7116 0375, BIC: KREDBEBB, van TWERES, Peter Benoitlaan 7/0301, 8450 Bredene;
- U krijgt van TWERES een bevestiging dat alle formaliteiten correct vervuld zijn en dat u vanaf hier deelneemt aan de actie. TWERES zal u dan verder op de hoogte houden bij elke belangrijke stap in de procedure.
8. Hoe word ik lid van TWERES zodat ik van dit aanbod gebruik kan maken?
Lid worden van de VZW TWERES kan enkel door registratie via deze website (klik op “Lid worden”) en de ledenbijdrage via elektronische weg te betalen. U krijgt vervolgens bevestiging van de betaling via onze dienstverlener “Mollie”.
Uw lidmaatschap wordt jaarlijks hernieuwd tenzij u deze hernieuwing zelf uitschakelt via “Accountgegevens” (klik op “Abonnementen”).
Voor de toegang tot uw accountgegevens hebt u uw gebruikersnaam (in principe “voornaam.familienaam”) en het paswoord nodig dat u bij uw registratie wordt toegezonden. U kunt zelf uw paswoord wijzigen of een nieuw paswoord aanmaken indien u het vergeten bent (klik op https://tweres.be/mijn-account/lost-password/)
9. Kan ik nu al aan TWERES melden dat ik wil meedoen?
Wij vragen u te wachten tot u het aanslagbiljet van de gemeente ontvangt waarmee u uitgenodigd wordt om de belasting op uw tweede verblijf te betalen. Eenmaal u dat aanslagbiljet hebt ontvangen kan u de stappen verrichten zoals uitgelegd onder punt 7.
10. Waarom heeft TWERES de gevraagde documenten nodig?
Dat we een kopie van het aanslagbiljet nodig hebben, spreekt vanzelf. Aan de hand van de vermeldingen op het aanslagbiljet zal de advocaat namelijk uw bezwaarschrift opstellen. Een kopie van de eerste bladzijde(n) van de eigendomsakte is vereist om, vooral in de procedure voor de rechtbank, te kunnen aantonen dat u wel degelijk eigenaar bent van het tweede verblijf in kwestie. Om te vermijden dat de bewijsstukken geen rekening houden met de meest recente toestand en tot procedurefouten kunnen leiden, vragen wij om voor elk jaar een volledig nieuw dossier in te dienen.
11. Ik heb geen scanner? Kan ik de documenten niet via de post opsturen?
Indien u zelf niet over een documentscanner beschikt (al dan niet geïntegreerd in uw printer), kan u desnoods een mobiele scanapplicatie gebruiken die u kunt installeren op uw smartphone (bijv. PDF-scanner op een Android toestel). Indien dat ook niet lukt, kan u een gewone foto nemen van de gevraagde documenten. Controleer dan echter wel de leesbaarheid!
Weet ook dat heel veel dagbladhandelaars het scannen van papieren documenten als dienst aanbieden.
12. Uploaden lukt niet. Kan ik de gevraagde documenten via e-mail bezorgen?
De eenvoudigste weg voor ons bestaat erin de gevraagde documenten te ontvangen via onze website, samen met het ingevulde deelnameformulier. Alles blijft dan netjes bij elkaar en zo worden vergissingen vermeden. Indien het echt niet anders kan, mag u ons de documenten ook bezorgen via e-mail op ons adres info@tweres.be
13. Moet de eigenaar die via TWERES een bezwaarprocedure start, de belasting betalen in afwachting van het resultaat van de procedure?
Het indienen van een bezwaarschrift heeft op zich geen schorsende werking. Anderzijds kan de gemeente maar een bevel tot betalen betekenen om de belasting in te vorderen wanneer er sprake is van een niet betwiste en opeisbare schuld. Door het indienen van het bezwaarschrift is de aanslag betwist wat het tweede verblijf betreft en kan er dus geen (gerechtelijke) invordering gebeuren. Indien u desondanks een aanmaning ontvangt van de gemeente, kan u die best doorsturen naar info@tweres.be. TWERES bezorgt de aanmaning aan de advocaat, die de gemeente zal contacteren.
Besluit: Er bestaat geen verplichting om in afwachting van een eindbeslissing over uw bezwaar de betwiste belasting op het tweede verblijf te betalen.
In enkele gemeenten zoals Koksijde en Middelkerke krijgen tweedeverblijvers enkel een parkeervergunning op vertoon van het bewijs van betaling van de gemeentebelasting op hun tweede verblijf. Dat kan een reden zijn om voorlopig – onder voorbehoud – de belasting te betalen vooraleer het resultaat van de procedure bekend is.
Mocht u finaal in het ongelijk gesteld worden, kunnen er nalatigheidsinteresten worden aangerekend vanaf de datum van de aanmaning tot betaling. De intresten zijn echter maar verschuldigd als ze minstens 5 euro per maand bedragen (hetgeen een belastingschuld van 1.500 euro veronderstelt), wat hier niet het geval is.
14. Loopt men niet het risico dat verwijlintresten verschuldigd zullen zijn wegens niet-tijdige betaling?
Het uitgangspunt is dat er bij niet-betaling inderdaad nalatigheidsintresten aangerekend worden vanaf de datum van de aanmaning tot betaling. De intresten zijn echter maar verschuldigd als ze minstens 5 euro per maand bedragen (hetgeen een belastingschuld van 1.500 euro veronderstelt), wat hier niet het geval is.
Anderzijds moet de gemeente ingeval van ontheffing ook verwijlintresten betalen op de niet verschuldigde belasting.
Daarom werd tot nu toe door onze advocaat in onderling overleg met de gemeente afgesproken dat eigenaars die op ontvankelijke wijze bezwaar/beroep instelden, zolang de procedure loopt, de belasting niet moesten betalen, zonder dat er intresten beginnen te lopen.
In het bezwaarschrift dat de advocaat voor u indient, staat de mededeling dat hij er zonder tegenbericht van uitgaan dat de invordering wordt opgeschort.
Als u echt zeker wil zijn:
- Kan u zelf eventueel nog eens rechtstreeks bij de dienst belastingen van de gemeente navragen of u de betaling mag uitstellen tot een definitieve uitspraak;
- Kan u de belasting onder voorbehoud van al uw rechten betalen.
15. Kan een eigenaar die de gemeentebelasting al betaald heeft, nog een bezwaarprocedure via TWERES starten?
Het feit dat u reeds de belasting op uw tweede verblijf betaalde, neemt niet weg dat u tegen die belasting geen bezwaarschrift meer kunt indienen. Ook wie reeds de belasting betaald heeft, kan dus via TWERES de bezwaarprocedure starten.
16. Heeft de procedure bij een gecombineerd aanslagbiljet enkel betrekking op de belasting op tweede verblijven?
Sommige gemeenten combineren verschillende belastingen in éénzelfde aanslagbiljet. Dat is typisch het geval voor De Panne, waar met dezelfde aanslag zowel de belasting op de tweede verblijven (890 euro in 2024) als de milieubelasting (90 euro) wordt opgevraagd. Controleer dus uw aanslagbiljet om na te gaan of dat het geval is. De procedure via TWERES heeft enkel betrekking op de belasting op tweede verblijven. De milieubelasting (90 euro in De Panne) moet u dus sowieso betalen.
17. Kan men als vruchtgebruiker een bezwaarprocedure via TWERES starten?
Het antwoord is positief. Het bezwaar tegen de aanslag wordt ingediend door de belastingplichtige. Indien u vruchtgebruiker bent van een tweede verblijf en u bent degene tot wie de gemeente zich richt voor de betaling van de belasting, kan u dus de bezwaarprocedure via TWERES starten (bijvoorbeeld in het geval van een overlevende echtgenoot wanneer de kinderen de eigendom van het tweede verblijf via erfenis of testament hebben verkregen).
18. Indien een tweede verblijf eigendom is van verschillende eigenaars, moeten dan twee bezwaarschriften worden ingediend (en moet tweemaal betaald worden)?
Het antwoord is negatief. In het geval van meer dan één eigenaar – mede-eigendom – van een tweede verblijf, wordt de belasting op dat tweede verblijf (ook al wordt door de gemeente van elke mede-eigenaar een deel van de belasting gevorderd) in éénzelfde procedure betwist. Er moet dus door deze mede-eigenaars maar één keer het forfaitaire bedrag van 400,75 aan TWERES betaald worden.
19. Wat indien een tweede verblijf eigendom is van een vennootschap?
Dat maakt niets uit. Indien het tweede verblijf eigendom is van een vennootschap, zal het aanslagbiljet van de gemeente aan die vennootschap gericht zijn, en is het ook de vennootschap die tegen die aanslag via TWERES een bezwaar daartegen kan indienen.
20. Wat indien iemand in dezelfde gemeente eigenaar is van meer dan één tweede verblijf?
Indien iemand in dezelfde gemeente eigenaar is van verschillende tweede verblijven (bijvoorbeeld drie appartementen, al dan niet in hetzelfde gebouw) kan via TWERES de belasting voor al die verblijven in één procedure betwist worden. Die eigenaar moet dus maar één keer het forfaitair bedrag van 400,75 EUR aan TWERES betalen. De advocaat zal de aanslag voor alle tweede verblijven in één bezwaarschrift betwisten.
21. Kan men via TWERES een bezwaarprocedure starten tegen de gemeentebelasting in Blankenberge, Bredene, Nieuwpoort of Oostende?
TWERES is zich ervan bewust dat de gemeentebelasting op tweede verblijven ook zeer hoog is in andere kustgemeenten, zoals in Blankenberge, Bredene, Nieuwpoort of Oostende. In laatstgenoemde gemeente bedraagt die belasting bijvoorbeeld 1000 euro per jaar. De ingeschreven inwoners in Oostende betalen echter zelf ook 6,50 % van het belastbaar gezinsinkomen als aanvullende personenbelasting. In Nieuwpoort bedraagt de aanvullende personenbelasting 5% en heft de gemeente een forfaitaire belasting van 975 euro op tweede verblijven met een oppervlakte groter dan 40 m2 (890 euro indien kleiner en 575 euro voor stacaravans). De situatie is in die gemeenten dus anders dan in de drie kustgemeenten (De Panne, Knokke-Heist en Koksijde ) omdat de ingeschreven inwoners zelf aanvullende personenbelasting betalen om de gemeentekas te spijzen. Bovendien laat de manier waarop de gemeente de belasting op tweede verblijven motiveert, in het geval van Nieuwpoort, Oostende of Blankenberge, veel minder juridische ruimte om die belasting via de rechtbank te betwisten. Omwille van de “scheiding der machten” is een rechter niet bevoegd om de opportuniteit van een belasting te beoordelen. De rechtbank kan enkel op marginale wijze toetsen of al dan niet de wet werd nageleefd.
22. Organiseert TWERES ook een gelijkaardige actie voor de betwisting van de provinciebelasting op tweede verblijven?
De provinciale belasting op tweede verblijven in West-Vlaanderen bedraagt, voor het aanslagjaar 2023, 132 euro en is verschuldigd door de eigenaar van “een woongelegenheid binnen de provincie, waar niemand gedomicilieerd is”. Wie in de provincie zijn of haar hoofdverblijfplaats heeft, betaalt een algemene provinciebelasting, bepaald op 23 euro voor de gezinnen die bestaan uit één persoon en op 42 euro voor de gezinnen die bestaan uit twee of meer personen.
Beide belastingen worden vanuit hun financierend oogmerk gemotiveerd. Uit de aard van de provinciale belasting op tweede verblijven kan worden afgeleid dat ze het verlies aan fiscale inkomsten compenseert dat wordt veroorzaakt door woongelegenheden waar niemand gedomicilieerd is (en waar dus geen algemene belasting kan worden geheven, maar van waar de gebruikers wel gebruik kunnen maken van de provinciale diensten en infrastructuur).
Conceptueel lijkt de belasting op tweede verblijven (en het verschil in behandeling) dus verdedigbaar. Het gaat objectief gezien tenslotte om twee verschillende categorieën van eigenaars, waarbij de ene op grond van zijn ‘woongelegenheid’ al onrechtstreeks bijdraagt in de provinciefinanciën (doordat er algemene provinciebelasting wordt betaald door degene die in zijn woongelegenheid gedomicilieerd is) en de andere niet.
Het verschil in tarief is echter aanzienlijk: de eigenaar van een tweede verblijf betaalt drie keer zoveel als een gezin dat in de provincie gedomicilieerd is, terwijl op het eerste gezicht niet kan worden aangenomen dat hij drie keer zoveel kosten genereert als dat gezin. In een arrest van 12 september 2023 is het Hof van beroep te Gent nu tot het besluit gekomen dat de West-Vlaamse provinciebelasting op tweede verblijven de toets met het grondwettelijk vastgelegde gelijkheidsbeginsel niet kan doorstaan
Het hof stelt vast dat er geen betwisting bestaat over het recht van de provincie om een belasting te heffen op tweede verblijven. Volgens het hof bestaat daarvoor overigens een redelijke verantwoording : zowel de vaste inwoners als de tweedeverblijvers genieten “het voordeel van de investeringen die de provincie doet in de diverse provinciale voorzieningen”. Het is bijgevolg verantwoord dat de beide categorieën belastingplichtigen daarvoor een financiële bijdrage betalen. Maar het hof heeft het moeilijker met het gegeven dat van de eigenaars van een tweede verblijf tot driemaal meer wordt gevraagd dan van de ‘vaste inwoners’ van de provincie. Volgens het hof slaagt de provincie er niet in dat onderscheid overtuigend te verantwoorden.
Wellicht zal de provincie West-Vlaanderen de motivering van haar belastingreglement nu aanpassen. Inmiddels zullen weinig eigenaars bereid zijn om voor de betwisting van een belasting van 128 euro, procedurekosten te betalen die ettelijke malen hoger liggen.
23. Kunnen we via de bezwaarprocedure ook de gemeentebelasting recupereren van de voorgaande jaren?
Neen. De bezwaarprocedure blijft beperkt tot de aanslag waartegen het bezwaarschrift is gericht en kan dus enkel ertoe leiden dat de belasting voor dat aanslagjaar niet betaald moet worden. Wie dus via TWERES een bezwaarprocedure start tegen de gemeentebelasting op tweede verblijven van het jaar 2023, recupereert (of betaalt niet) enkel de belasting van dat jaar.
24. Hoe kan ik zelf controleren of ik nog op tijd ben om een bezwaarprocedure via TWERES te starten?
Op het aanslagbiljet dat u van de gemeente ontvangt staat bovenaan “datum van verzending”. Kijk naar die datum om te controleren of de termijn van drie maanden na de ontvangst van het aanslagbiljet in uw geval niet is verstreken.
25. Ik heb zelf al een bezwaarschrift ingediend: kan ik nog instappen in de actie van TWERES?
Ook indien u zelf al een bezwaarschrift hebt ingediend bij de gemeente, kan u de procedure nog verderzetten via TWERES. U moet dan uw bezwaarschrift dat u zelf hebt opgestuurd, samen met de andere documenten uploaden volgens de instructies onder punt 7 of aan ons via e-mail (info@tweres.be) bezorgen.
26. Mijn aanslagbiljet van de gemeente vermeldt “belasting op toeristische verblijfplaatsen”
De gemeente Koksijde maakt een onderscheid tussen “belasting op tweede verblijven” en “belasting op toeristische verblijfplaatsen”. Een “tweede verblijf” is een private woongelegenheid die voor de eigenaar of de huurder of de gebruiker ervan niet tot hoofdverblijf dient, maar die op elk ogenblik door hen voor bewoning kan worden gebruikt. Een “toeristische verblijfplaats” is een verblijfplaats die gelegen is in een zone voor verblijfsrecreatie (en die dus niet kan gebruikt worden voor vaste bewoning). Voor het aanslagjaar 2022 bedraagt de belasting op toeristische verblijfplaatsen in Koksijde forfaitair 1.060 euro (618 euro voor een stacaravan in een zone voor verblijfsrecreatie).
Via TWERES kunt u ook een bezwaarprocedure starten tegen de gemeentebelasting op toeristische verblijfplaatsen. Het arrest van het Hof van beroep te Gent van 31 oktober 2023, dat enkel betrekking had op “tweede verblijven” in woonzones, heeft geen gevolgen voor betwistingen over de gemeentebelasting op toeristische verblijfplaatsen. De kansen op succes blijven hiervoor ongewijzigd.
27. Is deze actie beperkt tot de aanslag van 2024?
Neen: de actie loopt door in de volgende jaren. Eigenaars van tweede verblijven die hun aanslagbiljet meer dan drie maanden geleden ontvingen en sowieso niet meer aan een procedure tegen de aanslag van 2023 kunnen deelnemen, kunnen aan de actie deelnemen zodra zij hun aanslagbiljet voor het jaar 2024 ontvangen.
Wie vanaf nu elk jaar aan deze actie participeert, kan voor zichzelf uitrekenen hoe groot de totale nettowinst kan zijn.
TWERES volgt natuurlijk de evoluties op en zal op haar website signaleren als wijzigingen aan de belastingreglementen, wetgeving of rechtspraak, de kansen op een succesvolle betwisting van de belasting beïnvloeden.
28. Moeten we dan elk jaar opnieuw via TWERES een bezwaarprocedure starten?
Inderdaad. Er is geen andere mogelijkheid om uw aanslag via een individuele procedure te betwisten. Pas wanneer de gemeente een nieuw belastingreglement uitvaardigt of het bestaande reglement herziet, kan een verzoek gericht worden tot de Raad van State om het reglement zelf te betwisten. De huidige belastingreglementen in de vier kustgemeenten zijn uitgevaardigd in december 2019 en gelden nog tot 2025.
Anderzijds dient opgemerkt dat wie vanaf 2020 elk jaar via TWERES een bezwaarprocedure start, bij succesvolle afloop in 2025 een aanzienlijk bedrag zal hebben bespaard.
29. Is dit een oplossing op lange termijn?
Neen. Tegelijk met deze actie zoekt TWERES naar andere wegen om een einde te stellen aan de discriminatoire belasting in de genoemde kustgemeenten. Mogelijke andere wegen kunnen juridische procedures zijn maar ook politieke druk op diverse bestuursniveaus, zowel lokaal, provinciaal, regionaal als federaal.
30. Hoeveel betalen we indien de procedure uiteindelijk slecht afloopt?
In geval van negatief resultaat moet de belasting uiteraard worden betaald (of, indien reeds betaald, wordt ze niet gerecupereerd). Daarnaast recupereert u in deze hypothese ook niets van het forfaitair bedrag van 400,75 euro dat aan TWERES werd betaald. Bovendien wordt u als verliezende partij in principe dan ook veroordeeld tot de gerechtskosten en de rechtsplegingsvergoeding voor de tegenpartij. Spijtig genoeg is het niet mogelijk om op voorhand een algemeen geldend antwoord op te geven over de rechtsplegingsvergoeding (RPV) verschuldigd door de verliezende partij omdat:
- de concrete feitelijke omstandigheden kunnen verschillen (bijvoorbeeld in één procedure aanvechting van meerdere belastingen door eigenaars met meerdere tweede verblijven, waardoor een andere schaal voor de berekening van de RPV van toepassing is),
- er verschillende belastingreglementen (met onderscheiden tarieven) van toepassing zijn (bijv. in Middelkerke bedraagt de belasting in sommige gevallen slechts 700 euro waardoor het geschil in een lagere schaal valt voor de berekening van de RPV),
- het uiteindelijk afhangt van een rechterlijke beslissing welk bedrag aan RPV verschuldigd is.
In veel situaties (betwisting van één aanslag van om en bij de 1.200 euro zoals in Koksijde) zal in een procedure met twee aanleggen en uiteindelijk succes het basisbedrag van de RPV 2 x 600 euro bedragen (na de recente verhoging van de bedragen van de RPV). Het minimumbedrag van de RPV bedraagt dan 2 x 300 euro. De volledige tabel van de tarieven van de rechtsplegingsvergoeding kan u vinden op de website van de nationale kamer van de gerechtsdeurwaarders.
31. Waarin verschilt de actie van TWERES van die van Test Aankoop?
Test Aankoop biedt sinds eind juni 2021 via haar website de mogelijkheid om een model van bezwaarschrift te downloaden voor de betwisting van de gemeentebelasting op tweede verblijven in De Panne, Knokke-Heist en Koksijde. .
Wie dat wenst kan ook gratis een model van bezwaarschrift downloaden van de website van DSD Advocaten (het advocatenkantoor waarmee TWERES samenwerkt).
Bij TWERES hebt u echter geen model van een bezwaarschrift nodig omdat de advocaten van TWERES zelf in uw naam voor het bezwaarschrift aan de gemeente zorgen. Eenmaal uw dossier in handen is van TWERES hoeft u niets meer te doen en worden alle formaliteiten door TWERES en haar advocaten afgehandeld. Enkel een bezwaarschrift indienen bij de gemeente is bovendien niet zinvol omdat het bezwaar sowieso altijd door de gemeente zal worden verworpen. Het is alleen zinvol indien men vervolgens naar de rechtbank stapt. Vanaf 2022 wordt die stap niet meer door Test Aankoop ondersteund. Op haar website verwijst Test Aankoop hiervoor haar leden door naar TWERES.
Daartegenover voeren de advocaten van TWERES voor elke deelnemer een afzonderlijke gerechtelijke procedure en bij gunstige afloop wordt ook voor elke deelnemer betaling van een rechtsplegingsvergoeding gevraagd. Dat verklaart waarom TWERES bij succes in principe 380,75 aan elke deelnemers kan terugbetalen en de ganse operatie aan elke deelnemer bij succes uiteindelijk, naast de jaarlijkse ledenbijdrage van 10 euro, slechts 20 euro kost.
TWERES, van haar kant, vraagt voorafbetaling van een forfaitair bedrag van 400,75 € dat alles dekt. Bovendien nemen de vereniging en haar advocaten alles uit de handen van de deelnemer, die verder zelf niets meer hoeft te doen dan te wachten op de eindbeslissing van de rechter. Bij gunstig resultaat recupereert de deelnemer aan de actie van TWERES in principe 380,75 € zodat de ganse operatie netto uiteindelijk slechts 20 € kost (+ 10 € ledenbijdrage per jaar).
32. Waarom is bijdrage die TWERES vraagt zo hoog vermits het over een groepsprocedure gaat?
In tegenstelling tot wat soms wordt beweerd, is een groepsprocedure – een zogenaamde “class action” – in dit soort fiscale geschillen niet mogelijk. Wie het deelnemingsformulier met de vereiste bijlagen via de website van TWERES of via e-mail naar info@tweres.be opstuurt, geeft aan TWERES de opdracht om in zijn/haar naam bezwaar aan te tekenen tegen de belastingaanslag op het tweede verblijf. Zoals u zelf kunt lezen op uw aanslagbiljet moet dat bezwaar schriftelijk worden ingediend binnen een termijn van drie maanden, te rekenen vanaf de derde werkdag na de datum van verzending van het aanslagbiljet. Het recht om bezwaar aan te tekenen is een recht dat aan elke individuele belastingplichtige wordt toegekend en niet collectief – bijvoorbeeld door een vereniging – kan worden uitgeoefend. De advocaten moeten dus voor elke deelnemer een afzonderlijke procedure starten. Na afwijzing van het bezwaar door de gemeente binnen een termijn van zes maanden of na afloop van die termijn, leggen de advocaten van TWERES voor elke deelnemer ook afzonderlijk een verzoekschrift neer op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg in Brugge. Elk individueel dossier moet dus apart worden opgevolgd, ook omdat de termijnen telkens verschillend zijn, waarbinnen bezwaar aangetekend moet worden of een verzoekschrift bij de rechtbank neergelegd moet worden. Tenslotte is ook de uitvoering van de eindbeslissing voor elk dossier anders omdat sommige deelnemers wel, en andere niet, de belasting reeds hebben betaald.
33. Hoeveel zal de ganse procedure ons uiteindelijk in totaal gekost hebben bij gunstige afloop?
TWERES vraagt voorafbetaling van een forfaitair bedrag van 400,75 € dat alles dekt. Voor dat bedrag nemen de vereniging en haar advocaten alles uit de handen van de deelnemer, die verder zelf niets meer hoeft te doen dan te wachten op de eindbeslissing van de rechter.
Het bedrag van 400,75 € is als volgt samengesteld:
- Ereloon en kosten van de advocaten (all-in vanaf het opstellen en aangetekend versturen van het bezwaarschrift tot en met de administratieve en financiële afwikkeling van de eindbeslissing in hoger beroep : 275 €
- BTW op het totale bedrag van ereloon en de kosten (21%) : 57,75 €
- Verplichte bijdrage van 22 euro per aanleg (eerste aanleg + hoger beroep) aan het waarborgfonds voor juridische tweedelijnsbijstand 48 €
- Administratiekosten van de VZW TWERES (all-in voor de administratieve en juridische begeleiding gedurende de ganse procedure): 20 €
Bij gunstig resultaat recupereert de deelnemer aan de actie van TWERES in principe 380,75 € zodat de ganse operatie netto uiteindelijk slechts 20 € kost (+ 10 € ledenbijdrage per jaar).
Conclusie: het forfaitair bedrag dat u aan TWERES bij aanvang van de procedure betaalt, is geen “instapkost” maar een bedrag “all-in” dat bij succes nagenoeg volledig wordt gerecupereerd. Laat u dus niet misleiden door zeer lage instapkosten (bij sommige advocaten slechts 50 €) maar bereken hoeveel de procedure u uiteindelijk, bij succes, kost aan het einde van de rit.
34. Hoe lang duurt de ganse procedure voor we een eindbeslissing krijgen?
De ganse procedure kan minstens drie tot vijf jaar duren. Na indiening van het bezwaarschrift heeft de gemeente zes maanden tijd om daarover de beslissing van het college van burgemeester en schepenen mee te delen. Na verwerping van het bezwaar door de gemeente legt onze advocaat binnen de termijn van drie maanden uw verzoekschrift neer op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg te Brugge. Het duurt dan ongeveer 12 maanden voor de zaak wordt gepleit en de rechtbank haar vonnis velt. De partij die in dat vonnis in het ongelijk wordt gesteld (uzelf of de gemeente) zal dan binnen een termijn van drie maanden na de betekening tegen die uitspraak beroep aantekenen bij het Hof van beroep te Gent. De beroepsprocedure tot en met het eindarrest zal een vijftiental maanden in beslag nemen. Voor de uitvoering van het arrest (bij gunstige afloop o.m. de terugbetaling van de onrechtmatig geheven belasting) moet vervolgens nog minimaal drie maanden worden gerekend.
Deze berekening houdt geen rekening met een mogelijke procedure voor het Hof van Cassatie. Een voorziening in cassatie wordt echter eenmaal ingesteld tegen één eindarrest in één dossier met betrekking tot het één belastingreglement (bijv. het reglement van Koksijde van december 2019 dat de belasting op tweede verblijven vastlegt voor de periode 2020-2025). Het valt daarom niet volledig uit te sluiten dat de eerste bezwaarprocedures die ingeleid werden tegen de aanslag van 2020 (door individuele belastingplichtigen vooraleer TWERES in oktober 2020 met haar actie is gestart) nog meer tijd in beslag zullen nemen. Sinds het Hof van Cassatie echter al eerder, in een cassatiearrest van 3 september 2015 met betrekking tot Koksijde, beslist heeft dat de rechter in hoger beroep bevoegd is om over de wettigheid van een gemeentelijk belastingreglement te oordelen zonder het principe van de fiscale autonomie van de gemeente te schenden, zijn de kansen van een cassatieberoep door de gemeenten zeer klein geworden.
35. OK. Ik doe mee en stuur mijn deelnameformulier met de gevraagde documenten op. Wat volgt er nu?
Eenmaal u uw deelnameformulier met de gevraagde documenten aan TWERES hebt bezorgd via de website of via e-mail aan info@tweres.be, moet u even wachten (maximum 2 weken maar meestal slechts 3 à 4 dagen) om de advocaten toe te laten uw dossier samen te stellen en te controleren. Indien alles in orde is, krijgt u van TWERES via e-mail dan een uitnodiging tot betaling van het forfait. Eenmaal dat betaald is, geven wij opdracht aan de advocaten om binnen de wettelijke termijn uw bezwaarschrift naar de gemeente te sturen. Opnieuw moet u dan wachten tot TWERES u via e-mail een bericht stuurt met in bijlage een kopie van het bezwaarschrift dat voor u in verstuurd.
U moet dan enkele maanden wachten tot u bericht krijgt van de gemeente dat het college van burgemeester en schepenen uw bezwaar heeft verworpen. Dat bericht kan snel, bijvoorbeeld binnen 2 à 3 maanden, komen maar soms kan het ook langer duren dan de termijn van zes maanden waarbinnen de gemeente moet antwoorden. Dat bericht wordt door de gemeente ook naar de advocaten gestuurd. Indien de advocaten binnen een achttal maanden nog altijd geen bericht hebben gekregen van de gemeente, zullen zij automatisch voor u een verzoekschrift neerleggen op de griffie van de rechtbank in Brugge.
Voor hen die zelf een bezwaarschrift naar de gemeente hebben gestuurd, geldt het bovenstaande uiteraard niet. Indien zij via TWERES naar de rechtbank willen stappen om de verwerping van hun bezwaar te betwisten, zullen zij TWERES tijdig op de hoogte moeten brengen zodat de termijn van drie maanden waarbinnen tegen de verwerping beroep bij de rechtbank kan worden ingesteld, niet wordt overschreden.
Wanneer het verzoekschrift voor u bij de rechtbank is neergelegd, krijgt u daarvan een kopie via e-mail. Vanaf dat moment loopt de gerechtelijke procedure. Dat wil zeggen dat uw zaak op een eerste zitting zal worden ingeleid en door de rechtbank een pleitdatum zal worden vastgesteld. Bij de fiscale kamer van rechtbank van eerste aanleg te Brugge moeten advocaten momenteel, gelet op de gerechtelijke achterstand, in principe 10 à 12 maanden wachten om een zaak te kunnen pleiten. Binnen zes tot acht weken daarna volgt normaal het vonnis.
We vragen u dus om vooral heel geduldig te zijn. Vanaf het moment dat u de kopie van het verzoekschrift hebt ontvangen, zult u 12 à 15 maanden moeten wachten tot u van ons opnieuw bericht krijgt. Intussen zal TWERES u nu en dan een mail sturen om u op de hoogte te brengen van de eerste gerechtelijke uitspraken over de betwiste belastingreglementen of van andere relevante evoluties betreffende dit onderwerp.
